PHƯƠNG PHÁP VỆ SINH RĂNG MIỆNG
– Làm sạch răng bằng cách lấy sạch mảnh vụn thức ăn và vết dính
– Kích thứớc mô lợi
– Nhờ vào tác dụng Flouride tại chỗ kem đánh răng
Các phương pháp chải răng nhằm làm sạch mặt răng nhưng vùng kẽ răng thông thường không được chải sạch cũng như vùng cổ răng là nơi mảng bám vi trùng tấn công vào lợi thì chỉ có phương pháp Bass làm sạch mảng bám vùng cổ răng và rãnh lợi.
Chải răng giúp loại bỏ mảng bám và ngăn ngừa các bệnh về răng
Ngày trước người ta khuyên nên chải răng ngay sau mỗi bữa ăn nhưng các nghiên cứu sau này chứng tỏ mảng bám chỉ gây hại cho răng và lợi khi chúng ( trưởng thành ) sau một thời gian nhất định nào đó. Các nghiên cứu cho thấy : nếu đánh răng đúng phương pháp và sạch mảng bám thì không khác nhau giữa tình trạng nha chu của 2 nhóm người chải răng mỗi lần một ngày và nhóm chải răng sau khi ăn. Điều quan trọng là làm sao cho mọi người biết chải răng đúng phương pháp cũng như chải sạch mảng bám.
Nói chung nên chải răng 2 lần một ngày thì dễ thực hiện và có thể chải sạch mảng bám.
Các loại bàn chải không đạt chất lượng như lông bàn chải cứng, đầu lông bàn chải không tròn và không có độ đàn hồi, dễ gây mòn răng và tổn thương lợi.
Bạn nên chọn bàn chải tốt để bảo vệ răng
Đối với trẻ em, nên chọn bàn chải có kích thước nhỏ hơn người lớn phù hợp với miệng và tay cầm của các em thì sẽ dễ đi vào các vùng khó chải. Bàn chải cầm tay và bản chải điện đều có công dụng như nhau nếu được sử dụng đúng phương pháp. Sự khác nhau tuỳ theo cá nhân hơn là tuỳ theo bàn chải. Bàn chải điện tỏ ra hữu hiệu hơn trong những trường hợp bệnh nhân tàn tật, hay bị bệnh không thể tự chải răng được, hay những người có bàn tay vụng về không thể chải sạch răng.
Bàn chải nên thay ít nhất 6 tháng một lần, hiện nay có một số loại bàn chải có chỉ thị và ta nên thay khi màu xanh trên lông bàn chải mờ đi một nửa.
a. Phương pháp chà ngang :
Được sử dụng nhiều nhất vì dễ làm, dễ sử dụng cho trẻ em vì sạch các răng hình chuông.
Làm mòn cổ răng và trụt lợi nếu được sử dụng lâu ngày.
Không chải sạch vùng cổ răng, kẽ răng và rãnh lợi.
Xoay tròn ép 1 phần lông bàn chải lên lợi.
Có lợi trong việc xoa nắn lợi, tương đối dễ làm.
Khuyết điểm giống phương pháp chà ngang.
PP : Đặt lông bàn chải tại vùng cổ răng, phủ lên mặt răng một phần lợi dính là phần lợi bám quanh cổ răng. Lông bàn chải hướng về phía gốc răng và song song với trục cổ răng. Ép lông bàn chải một góc 45 độ cho lợi trắng ra. Di chuyển tới lui.
Ưu : Xoa nắn lợi tốt.
Khuyết : Không chải sạch vùng cổ răng và đòi hỏi người chải phải khéo tay.
PP : Đặt lông bàn chải phủ một nửa lên răng, một nửa lên lợi hướng về mặt nhai của răng nghiêng 45 độ. Cử động xoay tròn biên độ nhỏ, lông bàn chải xoay tại chỗ.
Ưu : Làm sạch vùng kẽ răng, xoa nắn lợi rất tốt.
Khuyết : Đầu lông bàn chải không vào được vùng rãnh lợi, phương pháp này khó thực hiện.
PP : Đặt lông bàn chải tại cổ răng nghiêng một góc 45 độ về phía lợi cho lông bàn chải chui vào rãnh lợi, cử động tới lui nhẹ tại chỗ cho lông bàn chải đi vào rãnh lợi và đi vào kẽ răng. Đây là phương pháp có ưu điểm nhất, lấy sạch mảng bám ở vùng cổ răng và rãnh lợi , là nơi vi trùng trực tiếp tấn công vào mô lợi. Kích thích lợi tốt, dễ làm, mỗi lần chỉ chải một vùng nhỏ.
* Có thể phối hợp nhiều phương pháp để đạt được kết quả tốt nhất. 2 phương pháp thường được phối hợp là Charters và Bass. Nếu đối tượng là nhóm bệnh nhân bị bệnh nha chu hay có vấn đề về chân răng thì nên làm theo phương pháp Bass.
* Tác dụng:
– Giảm tích tụ mảng bám tại vùng kẽ răng.
– Tăng tuần hoàn.
– Tăng sừng hoá tế bào thượng bì ở mô lợi.
– Làm sạch vùng kẽ để Flour tại chỗ dễ tác dụng.
– Tăng tái khoáng hoá vùng kẽ răng.
* Chỉ nha khoa:
Gồm nhiều sợi nhỏ làm bằng chất ni lông kết dính bằng keo hoặc sáp do đó có thể đi qua kẽ răng nhỏ bằng cách rải ra thành một dãy.
Cách sử dụng : Dùng một khúc dây nhỏ khoảng 3 tấc, quấn vào 2 đầu ngón tay, giữa cho còn lại khoảng 1 tấc. Dùng 2 ngón tay cái và giữa cầm 2 đầu dây cho vào kẽ răng ôm một bên răng, kéo dây và hướng mặt nha, sau đó lặp lại với mặt răng bên kia cho đến khi lấy sạch mảng bám giữa 2 kẽ răng.
Dùng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám
Nhiều nghiên cứu và tài liệu nha khoa khuyến khích sử dụng chỉ nha khoa và chải răng thay cho phương pháp chải răng đơn thuần. Chỉ nha khoa làm sạch kẽ răng mà không thể chải sạch bằng bàn chải.
Dùng đúng chỉ nha khoa rất tốt, dự phòng cho cả sâu răng và nha chu cho vùng kẽ răng. Nhưng nếu sử dụng không đúng, kéo chỉ qua lại theo chiều trước sau sẽ làm mòn răng và teo lợi, tai hại hơn không dùng chỉ.
* Tăm xỉa răng:
Tác dụng : Lấy hết thức ăn và cọ sạch mảng bám ở kẽ răng.
Có nhiều dạng tăm khác nhau : đầu tròn, nhọn, hình chêm … Loại tăm gỗ cứng đầu nhọn dùng để khều thức ăn dắt ở kẽ răng. Loại tăm hình chêm làm bằng gỗ thông mềm đẩy theo chiều trước sau cọ sạch mặt bên nơi có kẽ răng rộng.
Sử dụng không đúng làm hại răng. Ví dụ : Tăm tre xỉa tới lui làm mòn ngót cổ răng và trụt lợi.
* Kem chải răng:
– Flouride chống sâu răng
– Chống mảng bám và viêm lợi
– Chống cao răng.
– Chống nhạy cảm men.
– Làm trắng răng.
Hiện nay trên thị trường nước ta có rất nhiều thuốc chải răng có Flouride : AquaFresh, Colgate, CloseUp, PS…. Tỉ lệ Flouride càng nhiều ở kem chải răng càng tốt( trên 1500 ppm ). Kem đánh răng cho trẻ em có tỉ lệ 400-500 ppm Flour.
Một vài loại kem đánh răng hay được sử dụng :
– Colgate( ADA certified ) : Sử dụng silic làm chất cọ xát, chứa 1450 ppm Flour. Sử dụng chất xylitol làm chất gây ngọt và ẩm thay cho sobitol làm hạ tỉ lệ sâu răng xuống 12%. Khuyên người sử dụng chải răng 2 lần/ngày.
– AquaFresh Flouride toothpaste ( ADA accepted ) : Có 3 tác dụng chống sâu răng, làm sạch mảng bám và thơm miệng.
Ngoài ra các loại dung dịch sát khuẩn cũng được khuyên dùng chứa các thành phần sát khuẩn thường là Chlohexidine tồn tại trong miệng 24h sau khi súc miệng. Ngoài ra còn có loại dung dịch súc miệng chứa Triclosan sử dụng cho bệnh nhân nhẹ ít mảng bám.
